İş sağlığı ve güvenliği
eğitimlerinin amacı, işyerlerinde güvenli ortamlar oluşturmak, iş kazaları ve
meslek hastalıklarını azaltmak, çalışanların temel hakları konusunda
bilgilenmelerini sağlamak, ortaya çıkabilecek riskler konusunda gerekli
önlemlerin alınmasını sağlamaktır. En önemli nokta ise eğitimler yolu ile iş
sağlığı ve güvenliği bilinci oluşturmak ve bunu bir güvenlik kültürü haline
getirmektedir. Eğitim kurumlarının iş sağlığı ve güvenliği eğitimi alanında iki
temel amacı vardır.
Bunlardan biri iş sağlığı ve
güvenliği programlarının olduğu meslek yüksekokulları, yüksek lisans ve doktora
programları ile bu alanda uzman açığını kapatacak kişileri yetiştirmektir.
Diğer yandan ise yüksek öğretim okullarında, farklı programlarda zorunlu
ya da seçmeli ders olarak verilerek farkındalığın ve bilincin arttırılması
amaçlanmaktadır. Bu araştırma genel olarak iktisadi ve idari bilimler fakültelerine
bağlı olan çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri bölümlerinde 4. sınıflarda
zorunlu bir ders olarak okutulan işçi sağlığı ve güvenliğinin dersi alan
öğrencilerin algılarında farkındalık yaratıp yaratmadığını ortaya koymaktır.
Araştırmanın sonucuna göre iş sağlığı ve güvenliği dersinin öğrencilerin iş
güvenliğine ilişkin algılarını değiştirmediği sonucuna ulaşılmıştır.
Araştırmanın evreni sadece çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkilerinde zorunlu
ders olarak okutulan “işçi sağlığı ve güvenliği” dersini alan ve henüz almamış
olan öğrencilerle sınırlandırılmıştır. Daha geniş bir örneklem gurubunda
sonucun farklılık gösterip göstermediği araştırılabilir. Nitekim Eraslan’ın
(2015) yapmış olduğu çalışmada da, üniversite son sınıfında okuyan ve mezun durumda
olan 115 kişilik bir örneklem gurubu ile yaptığı benzer araştırmada benzer
bulgulara ulaşılmıştır. Yasal düzenlemeleri bilme noktasında eğitim almış olan
öğrencilerde bile kararsız kalmaları, verilen eğitiminde tartışılmasını gerekli
kılmaktadır. Aynı sonuç Eraslan’ın çalışması içinde geçerlidir. Daha geniş bir
örneklem gurubu olmasına rağmen Öğrencilerin İş Güvenliği ve İş Güvenliği
Eğitimi Algısının Değerlendirilmesi 597 C.22, S.2 sonuçların paralellik
gösterdiği dikkat çekmektedir. Çok daha büyük bir örneklem gurubunda özellikle
eğitim alanlar arasında iş güvenliğine ve iş güvenliği eğitimine bakışın
değerlendirilmesi önem taşımaktadır. İş güvenliği konusunda farkındalık
yaratmak sadece eğitim kurumlarında öğrencilerin algıları değil, çalışanların nasıl
algıladığı noktası da önem taşımaktadır. Dursun ve Keser’in (2014) iş güvenliği
farkındalığı ve iş güvenliği davranışları arasındaki ilişkinin araştırılması
çalışmasında da, çalışanların güvenlik farkındalıkları arttırılarak güvenli
davranışlara yöneldikleri sonucuna ulaşılmıştır. Güvenli davranışlar güvenlik
kültürünün de gelişmesini sağlamaktadır (Dolayısıyla iş güvenliği önemli bir
konudur ve özellikle okullarda başlayarak öğrencilerin farkındalıklarının
arttırılması gelecekte, işyerlerinde iş güvenliği kültürünün gelişmesini
sağlayacaktır. Bundan sonra yapılacak olan çalışmalar için öneriler aşağıdaki
gibi sıralanabilir:
- İş güvenliği ve iş güvenliği eğitimi farkındalığı özellikle mezuniyet sonrası iş güvenliği teknikeri olarak çalışacak meslek yüksekokullarındaki iş sağlığı ve güvenliği programı öğrencileri için araştırılabilir. Özellikle çok daha büyük örneklem gruplarında yapılacak çalışmalarla gruplar arasındaki farklar daha açık bir şekilde ortaya konabilir.
- Mühendislik ve mimarlık fakültesi mezunu olarak iş sağlığı ve güvenliği programlarında yüksek lisans ve doktora yapan öğrenciler için benzer bir çalışma yapılabilir.
- Örneklem sayısı arttırılarak çok boyutlu bir iş güvenliği eğitim algısı ölçeği oluşturulabilir.
Farklı şehirlerde iş sağlığı ve
güvenliği eğitimi veren meslek yüksekokulu öğrencilerinin, eğitim aldıkları
yüksekokula göre algılarının değişip değişmediği araştırılabilir.
