Ülkemizde daha sağlıklı ve güvenli bir çalışma hayatının sağlanması adına oldukça önemli bir adım olan İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 2012 yılında yayımlanmış ve uygulamaya konulmuştur. Alt mevzuat düzenlemeleri ile de detaylandırılan ve ülkemiz ihtiyaçları ile dünyada iş sağlığı ve güvenliği iyi uygulamalarını içeren Kanun, iş sağlığı ve güvenliği alanında gelişmiş ülkeler seviyesine erişmede temel yol gösterici niteliğindedir. Ancak unutulmamalıdır ki istenen iş sağlığı ve güvenliği seviyesine ulaşılmanın ana unsuru hazırlanmış olan mevzuatın sahada tam ve doğru olarak hayata geçirilmesidir
iş sağlığı ve güvenliği sadece çalışma hayatında değil tüm yaşam alanlarında bir kültür olarak ele alınmalı ve bir hayat felsefesi olarak ilgili tüm taraflarca benimsenmelidir. Ülkenin milli eğitim sistemine de entegre edilerek genç yaşta başlayan güvenlik kültürü aktarımı çalışma hayatında da güçlenerek devam etmelidir. Yönetim kademesinden başlamak üzere tüm kademelerin iş sağlığı ve güvenliğinin önemine inanması ve desteklemesi ile devam eden süreç istenen seviyeye ulaşmakta kilit noktadır. Yönetimin taahhüttü ile başlayan çalışmalar, tüm çalışanların güvenli bir davranış biçimi haline getirmesine kadar devam etmekte ve kazanılan seviye sürekli iyileştirilerek sağlıklı ve güvenli bir çalışma hayatı oluşturulmaktadır.
KAMU KURUMLARININ ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER
1- Güvenlik ve sağlık standartları hazırlanmalıdır.
2- Yasa, tüzük ve yönetmeliklerle zorlayıcı ve yasaklayıcı önlemler almalıdır.
3- Koruyucu hekimlik ve iş kazaları hastaneleri yaygınlaştırılmalıdır.
4- İşçi sağlığı ve iş güvenliği konusuna gereken önemi veren işletmeler ödüllendirilmelidir.
5- Ağır ve tehlikeli işlerde çalışan işçilerin tüzük esaslarına zorunlu periyodik muayelerinin SSK sağlık tesislerinde yapılması temin edilmelidir.
6- Herhangi bir nedenle sakat kalan işçileri yeniden sağlıklarına kavuşturmak ve yeni bir meslek kazandırmak amacıyla tıbbi ve mesleki rehabilitasyon merkezleri kurulmalıdır.
7- İş kazaların ve meslek hastalıklarına neden olan etmenler araştırılmalı ve önleyici tedbirlerin tespit edilmesi çalışmaları arttırılmalıdır.
8- Denetimin nicelik ve nitelik yönünden etkinliği sağlanmalıdır.
9- Devamlı olarak en az 50 işçi çalıştıran ve altı aydan fazla sürekli iş yapılan işletmelerde iş güvenliği kurullarının kurulması şartını daha küçük çaplı işletmelere de uygulama zorunluluğu getirilmelidir ve her işletmede bir iş güvenliği sorumlusunun bulunması mecburi olmalıdır.
10- Okullarda, özellikle teknik okullarda, işçi sağlığı ve iş güvenliği dersleri okutulmalıdır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu tüm çalışanları kapsaması açısından oldukça önemli ve değerli bir yeniliği bünyesinde barındırmaktadır. Bu değişiklik neticesinde ülke çapında tüm çalışanlar kanuni statülerine bakılmaksızın iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin kapsamına alınmışlar ve sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışma hakkı toplumun tamamına yayılmıştır.
Üst düzey yöneticilerden başlamak üzere kamu kurumlarına iş sağlığı ve güvenliğinin içselleştirilmesi ve hayata geçirilmesinde yol göstermek üzere hazırlanmış olun bu rehber, kamu kurumlarında yapılması gereken çalışmaları sıralamakta ve örneklerle uygulama kolaylığı getirmektedir.
Kamu kurumları diğer sektörlere örnek teşkili ediyor olmaları açısından iş sağlığı ve güvenliğinde örnek ve öncü olmalı ve güvenlik kültürünün toplumda benimsenmesinde destek sağlamalıdır.
Kamuda İşveren veya İşveren Vekili: 6331 Sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde: “İşveren - Çalışan istihdam eden gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları,” şeklinde tanımlanmıştır. Aynı maddenin ikinci fıkrasında da “ İşveren Vekili - İşveren adına hareket eden, işin ve işyerinin yönetiminde görev alan işveren vekilleri, bu Kanun bakımından işveren sayılır.” denilerek işin ve işyerinin yönetiminde görev alan işveren vekillerinin işveren sayılacağı hüküm altına alınmıştır. Buna göre kamu kurum ve kuruluşlarında işin ve işyerinin yönetiminde görev alan kamu görevlileri Kanunun uygulanması bakımından işveren gibi muhatap alınacaklardır.
İŞVERENİN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER
1- İşçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili mevzuatın uygulanmasında titizlik gösterilmelidir.2- Her işletmede bir iş güvenliği şefi bulundurulmalı ve gerekirse işçi sağlığı ve iş güvenliği kurulları kurulmalıdır.
3- Kaza sıklığını en aza indirmenin yolları araştırılmalıdır.
4- İşçiler işe alınırken mutlaka sağlık muayenesinden geçirilmeli,kendilerine uygun olan işlere yerleştirilmelidir.
5- İşyerinde sağlık personeli bulundurulmalıdır.
6- Çalışma süresi,mevzuatın tayin ettiği sınırlar üzerine çıkarılmamalıdır.
7- Çalışanların uygun çalışma ritminden daha hızlı bir şekilde çalışmaları istenmemelidir.
8- Uygun çalışma metodları yerleştirilmeli ve uygulanmalıdır.
9- İşyerlerinde iyi bir düzen ve temizlik temin edilmelidir.
10- Çalışanlar kazaların önlenmesi açısından motive edilmeli ve en az kaza yapan işçi ve gruplar ödüllendirilmelidir.
11- Çalışanların tatmini için tayinlerde çalışanların ailevi durumunu gözönüne alınmalıdır.
12- Kaza tehlikelerinin azaltılması,yangın tehlikelerinin ortadan kaldırılması veya yangın söndürme ekipman ve yönetiminin etkenliğinin arttırılması ve işletmenin çalışılan bütün bölümlerindeki sağlık koşullarının iyileştirilmesi için iş güvenliği organizasyonu yapılmalıdır.
İŞÇİNİN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER
1- İşçi sağlığı ve iş güvenliği kurallarına dikkatle
uymalıdırlar.
2- Alet ve makineleri talimatlara uygun bir şekilde kullanmalıdırlar.
3- Koruyucu tedbirlere uymalıdırlar.
4- Çalışanlar işin tehlikesini azaltmak için koruyucu gözlük,başlık ,yüz
siperi, kulak tamponu, gaz maskesi, koruyucu ayakkabı giysi gibi
malzemeleri,yaptıkları işe uygun olarak kullanmalıdırlar.
5- Yanıcı ve tutuşucu malzemeler civarında kaynak yapmamalıdırlar.
6- İşyerlerinde çalışırken işçiler birbirleriyle şakalaşmamalıdırlar.
7- Bütün bağlantıların mükemmel olmasına dikkat etmelidirler.
8- Gaz tüpü gibi tehlikeli maddelere dikkat etmelidirler.
SENDİKANIN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER
1- Sendikalar yasal olarak yapmak mecburiyetinde oldukları eğitimin özellikle iş güvenliği ve işçi sağlığı konularında yoğunlaşmasını sağlamalıdırlar.2- İşletmelerde işçi sağlığı ve iş güvenliği kurullarının kurulup işletilmesini sağlamalıdırlar.
3- İşletmelerde çalışanları iş güvenliği konusunda eğitecek konferanslar, seminerler ve film gösterileri yapmalı, eğitici kitap, broşür ve afişler hazırlanmalıdırlar.
4- İşletmelerin güvenlik kurullarına riayet edip etmediklerini denetlemelidirler
