İş Sağlığı ve Güvenliği – Risk Değerlendirmesi
Risk Değerlendirmesi
Risk Değerlendirmesi, İş Sağlığı ve güvenliği yönetim
sistemi içerisinde geçen risk değerlendirmelerinin gerçekleştirilmesi için
birçok yöntem mevcuttur. Makalemizde tarif ettiğimiz risk değerlendirme
yöntemi, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi ( OHSAS 18001 ) standardı
hazırlanırken de dikkate alınan İngiliz Standart Teşkilatı’ nın (BSI) 1996
yılında yayınladığı BS 8800 klavuzu temel alınarak düzenlenmiştir.
Risk analizinin temel kavramları:
İş Sağlığı ve Güvenliği: Çalışanların, geçici işçilerin,
müteahhit personelin, ziyaretçilerin ve iş sahasındaki diğer tüm insanların
sağlık ve güvenliğini etkileyecek faktör ve koşullar.
Tehlike: İnsan yaralanması ya da hastalığına neden
olabilecek kaynak, faaliyet veya durum.
Tehlike tanımlaması: Bir tehlikenin varlığını anlama veya
özelliklerini tarif etme süreci.
Olay: İş ile ilgili olan, ölüme, hastalığa veya yaralanmaya
yol açan veya açabilecek durum.
Kaza: Ölüme, hastalığa, yaralanmaya, hasara veya diğer
kayıplara sebebiyet veren, istenmeyen olay.
Risk: Meydana gelebilecek tehlikeli bir olayın sonuçları ve
oluşma olasılığının bileşkesi.
Risk Değerlendirmesi: Tüm süreçlerde riskin büyüklüğünü
tahmin etmek ve riskin azaltılabilir olup olmadığına karar vermektir.
Kabul edilebilir risk: Kuruluşun yasal yükümlülükleri ve
kendi İSG politikası çerçevesinde tahammül edilebileceği düzeye indirilmiş
risk.
Riskler değerlendirilirken iş sağlığı ve güvenliği açısından
tüm süreçlerde meydana gelebilecek tehlikelerin tanımlanması, riskin büyüklüğünün
değerlendirilmesi, kabul edilebilir seviyenin üzerindeki risklerin tespit
edilmesi ve bu değerlendirmenin periyodik olarak gözden geçirilmesi için
gerekli yöntemler belirlenmelidir.
Değerlendirmeleriniz tüm süreçlerinizdeki,
Rutin ve rutin olmayan faaliyetlerden,
İş yerindeki tüm personelin faaliyetlerinden (tedarikçiler,
taşeron ve misafirler dâhil)
kaynaklanan değerlendirmelerinizi kapsamalıdır.
Tehlikelerin ve etkilerinin tanımlanması, risk kriterlerinin
belirlenmesi ve risk değerlendirmesinin yapılarak risk kontrollerinin ve
önlemlerinin tespit edilmesi uygun bir “Tehlike Tanımlama ve Risk Değerlendirme
Formu ” ile yapılmalıdır. Tehlike tanımlarının süreç bazında ilgili süreç
sahipleri tarafından yapılması Risk değerlendirmelerinin etkin bir şekilde
gerçekleştirilmesi açısından önemlidir.
Firmanızın faaliyetlerinin gerçekleştiği süreçlerde tespit
edilen tehlikeler, tespit eden kişi tarafından ilgili süreç sorumlusuna
bildirilmeli ve tehlikenin “Tehlike Tanımlama ve Risk Değerlendirme Formu’ nda
yer alıp almadığına bakılmalıdır. Yoksa bu forma eklenmesi sağlanmalıdır.
Risk Değerlendirme Kriterleri:
Risk değerlendirmesi aşağıdaki başlıklar altında yapılır.
Zararının şiddeti,
Zararının olma olasılığı
Mevcut kontroller,
Yasal yükümlülükler,
Önceki kazalar,
Riske maruz kalan personel sayısı.
Risk büyüklüğünün belirlenmesi
Yukarıda belirtilen tüm kriterler göz önünde bulundurularak Risk Büyüklüğü
aşağıda belirtilen şekilde hesaplanır.
Risk büyüklüğü=Risk* + Mevcut Kontroller + Yasal
Yükümlülükler + Önceki Kazalar + Risk Altındaki Personel Sayısı
*Risk = (Zararın olma olasılığı *Zararın şiddeti)
Risk büyüklüğü sonuçlarının değerlendirilmesi
Meydana gelebilecek tehlikeli bir olayın sonuçları ve oluşma olasılığının
bileşkesi olan riskin seviyeleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
|
Zarar / Olasılık |
Hafif Zararlı |
Zararlı |
Çok Zararlı |
|
Olasılığı Çok Düşük |
Düşük
Risk |
Kabul
Edilebilir Risk |
Orta
Seviye Risk |
|
Olasılığı Düşük |
Kabul
Edilebilir Risk |
Orta
Seviye Risk |
Büyük
Risk |
|
Olma Olasılığı Var |
Orta
Seviye Risk |
Büyük
Risk |
Kabul
Edilemez Risk |
Hesaplanan
Risk Büyüklüğü (RB) puanları, yukarıda görülen risk seviyeleri ile
ilişkilendirilmelidir. Risk seviyesine göre yapılacak faaliyetler
belirlenmelidir.
Mevcut riskleri kabul edilebilir seviyeye indirmek için
uygulanacak kontrol ve önlemler ile ilgili değişiklikler ve / veya kaynak
ihtiyacı yönetim tarafından değerlendirilerek iyileştirme faaliyeti başlatılır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Risklerinin Gözden Geçirilmesi ve Güncellenmesi
Tehlike tanımlama ve risk değerlendirme formları yönetimin
gözden geçirme toplantılarında değerlendirilir. Yönetim programı çerçevesinde
yapılan iyileştirmeler de dikkate alınarak gerekli güncellemeler yapılır.
Yönetimin gözden geçirmesi dışında,
Kaza ve acil durum yaşanması,
İlgili taraflardan gelen şikayet veya protesto olması,
Çalışanların şikayette bulunması,
Yeni yatırım veya proseste yapılan değişikliklerde,
Sorumlulukların değişmesi
durumunda gözden geçirme işlemi tekrarlanır.
