Tanımlar
kaza, beklenmeyen bir anda ortaya çıkan ve sosyo-ekonomik
yönden zarar veren bir olay olarak tanımlanabilir. Ayrıca, “Belirli bir zarara
ya da yaralanmaya neden olan beklenmeyen ve öngörülmemiş bir olaydır. ILO (Uluslararası
Çalışma Örgütü) ve “ Önceden planlanmamış, çoğu kez kişisel yaralanmalara,
makinelerin araç ve gereçlerin zarara uğramasına, üretimin bir süre durmasına
yol açan olaydır” WHO (Dünya Sağlık Örgütü). Olarak da
tanımlanmaktadır.
Türkiye’de iş kazası; “İşyerinde veya işin yürütümü
nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya
da bedenen engelli hâle getiren olay” 6331 Sayılı İSG Kanunu ile
tanımlanmakla birlikte, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık
Sigortası kanunu’nun 13. Maddesine göre;
Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla,
Sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere
gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
Emzikli kadının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda
veya
Sigortalanın, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı
yere toplu halde götürülüp getirilmeleri sırasında meydana gelen ve sigortalıyı
hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olay “iş kazası” olarak
nitelendirilmektedir.
Ramak Kala Olay: İşyerinde meydana gelen, çalışanı, işyerini
ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan
olaydır.
Kazanın oluştuğu an, klinik öncesi dönemin sona erdiği ve
klinik dönemin başladığı andır. Bu andan sonra yapılacak olan korunma önlemleri
sekonder ve tersiyer (ikincil, üçüncül) sağlık hizmetlerini içerir. Kaza
oluşmadan önceki çalışmaların tümü primer (birincil) sağlık hizmetlerinin
kapsamına girer. Kazadan korunma, klinik öncesi devre denilen bu dönemde
mümkündür. Kaza oluştuktan sonra tedavi etmek, daima korumadan çok pahalı
olacaktır. İş kazaları, trafik kazaları ve ev kazalarından sonra en çok ölüme,
kazalar içinde en fazla sakatlanmaya neden olan kaza türüdür. İşyerindeki
mekanik faktörlerin en önemli grubudur.
İş Kazalarının Nedenleri
ILO sınıflandırmasına göre:
İnsan faktörü: Eğitim ve bilgi eksikliği, dalgınlık vb.
nedenlerdir.
Makine-malzeme faktörü: Malzeme yorgunluğu, uygun
olmayan makine, üretim sisteminden kaynaklanabilir.
Sosyal-teknik çevre faktörü: Termal konfor, gürültü,
sağlık koşulları vb. nedenlerdir.
Bir başka gruplandırmada;
1. Çalışana bağlı olanlar-Güvencesiz davranışlar (yorgunluk,
acemilik, dikkatsizlik, eğitim yetersizliği, düşük duyu-motor aktivite,
beceriksizlik/sakarlık vb.): %88 nedenler,
2. Çevresel (çalışma ortamına) bağlı olanlar-Güvencesiz
koşullar (termal konfor, aydınlatma, gürültü, makineler, kaygan zemin vb.): %10
nedenler ve
3. Kaçınılmaz nedenler (Öngörülemeyen kaçınılmaz nedenler): %2
nedenler olarak değerlendirilmektedir.
Bu oranlar da iş kazalarının en az %98’inin önlenebilir
olduğunu göstermesi açısından önemlidir.
Tüm kazalarda doğrudan veya dolaylı olarak insan faktörüne
bağlı bir hata vardır. Fakat bu hata, sadece kaza yapan kişiye ait değildir.
Hata; fabrika projesini çizen mimarda, inşaatı yapan müteahhitte
(yüklenici-taşeron), işyeri yönetiminde, işletme mühendisinde, makineleri
planlayıp monte eden mühendiste, elektrikçide, ustabaşında, operatörde, bakım
ve onarımı yapanda, temizlikçide, işçinin seçimini yapan işverende, iş
güvenliği uzmanında, işyeri hekiminde vb. olabilir.
İş Kazalarının Sağlık Sonuçları
Türkiye’de 2015 yılında ise 241.547 iş kazasında, 1.252 kişi
ölmüş beş kişi sürekli iş göremez hale gelmiş, 2.992.070 iş günü kaybı
olmuştur. Yaklaşık her iki dakikada bir iş kazası olmakta ve her altı saatte
bir çalışan hayatını kaybetmektedir. Diğer bir deyişle her iş gününde; 690 iş
kazası olmakta ve dört çalışan ölmektedir.
Bu kazalarda en çok çarpma ile yaralar ve yüzeyel yaralanmaların 112.397 (%46.5) olduğu, en fazla üst ekstremitelerin 94.014 (%38.9) yaralandığı belirlenmiştir. İş kazası açısından, bildirimlere göre en riskli iş kollarını sırasıyla; inşaat, karayolu taşımacılığı ve metal sanayii ilk üç sırayı oluşturmaktadır. En çok ölüm ise 473 (%37.8) çalışan ile inşaat sektöründedir.
İş Kazalarının Sosyal Etkileri
1. Çalışana Etkileri: İş kazalarından en çok çalışanlar
etkilenir. Büyük acı ve ızdırap çeker, sakat kalabilir hatta ölebilir. Çalışan
yaralanmış ya da uzuv kaybına uğramışsa; sağlıklı iken elde ettiği geliri
yeniden elde edemeyeceği için
Ailenin yaşam standartında düşmeler olur.
Huzursuzluklar başlar.
*Çalışan sakat kalmışsa; iş gücündeki kayıplardan dolayı
işsiz kalma şansı artar.
Kalifiye personel ise düz işçiliğe dönebilir.
*Çalışan kaza sonucu ölmüşse; ailede otorite boşluğu ve
düzensizlikler başlar.
Bağlanacak dul yetim aylıkları geçinmeye yetmeyeceği için
yaşam standardı düşer.
Giderek ailenin huzuru bozulur.
Çocuklar anne veya babayı yitirmiş olmanın ezikliğini
ve etkilerini ömürleri boyunca hissederler.
2. İşverene Etkileri: İşveren ya da vekili veya
yöneticisi tutuklanabilir. Polise ve savcıya ifade verme, mahkemeye savunma
yapma, SGK ve iş müfettişlerine ifade verme, bilirkişi incelemeleri gibi
uğraşılarla zamanı kaybolur. Ölümlü iş kazalarından sonra işverenin morali ve
motivasyonu bozulur, kazada bir çalışanını kaybetmenin üzüntüsünü yaşar, kaza
sonrası hastane masraflarının bir bölümünü belki de tamamını üstlenmek zorunda
kalır. İş kazasında çalışan sakat kalırsa; işveren ceza davası, tazminat
davaları, rücu davaları sonucunda çok yüksek miktarda paralar öder.
Kaza olduğu gün ve sonrasında üretim durur.
Çalışanların motivasyonu düşer, kaza sonucu belki bir
makinası da çalışamaz hale gelir.
Ayrıca kaza sonucu çevrede olumsuz imaj sahibi de olur.
3. Devlete Etkileri: İş kazasına uğrayan çalışanların
tedavi ve bakımları SGK hastaneleri tarafından karşılanır.
Çalışan ölmüş ise kalanlarına dul yetim maaşı bağlanır.
Çalışan sakat kalmış ise sürekli iş görmezlik ödeneği
ödenir.
Tedavisi süresince de tüm masraflarının yanı sıra
geçici iş görmezlik ödenekleri de ödenir.
Bütün bu harcamalar SGK’nın kaynaklarının erimesine
neden olur.
Devlet memurlarının konu ile ilgili inceleme ve
araştırma masrafları da devlet tarafından üstlenilir. Kazalar doğrudan ya da
dolaylı kayıplar ile ülke ekonomisine de büyük zarar verir.
İş Kazalarından Korunma
İş kazalarının insana ya da çalışma ortamına bağlı olarak
oluştuğundan hareketle, korunma yöntemleri de bu etkenlere yöneliktir.
Önlemlerin temelini, işyerindeki kaza olasılıklarını belirleyen işyeri
risklerinin saptanması çalışması oluşturmaktadır. Bu riskler belirlendikten
sonra risklere ve işyeri koşullarına göre gerekli önlemlerin alınması
çalışmaları tamamlanmalıdır. Bu çalışmalarda ana başlıklar aşağıdadır:
Kişiye Yönelik Önlemler
İş sağlığı ve güvenliği eğitiminin verilmesi ve izlenmesi,
Ergonomik çalışma kurallarına uyulması,
Riskli grupların uygunsuz yerlerde çalıştırılmaması,
Uyarı, işaret ve levhalarının uygun yerlere konulmasıdır.
Çalışma Ortamına Yönelik Önlemler
Makine koruyucularının eksiksiz olması,
Kişisel koruyucuların verilmesi ve kullandırılması,
Fizik koşulların (termal konfor, aydınlatma, gürültü, toz
vb.) düzeltilmesi,
Ergonomik araçların kullanılmasıdır.
Kaza incelenmesinde; ne, nerede, ne zaman, kim(ler)le, neden
olduğu ve tekrarının nasıl önleneceği araştırılmalıdır. Kazadan hemen sonra,
olay yerinin güvenliğinin sağlanması, yarılı(lar)a müdahale yapılması, olay
yerinin görünümünün yazı ve fotoğraf ile tespiti ve tanıkların belirlenmesi
işlemleri uygulanmalıdır. Tüm kazalar kayıt altına alınarak incelenmeli, üç
günden fazla rapor gerektiren iş kazaları, işveren tarafından en geç üç iş günü
içinde SGK bölge müdürlüğüne yasal zorunluluk gereği bildirilmelidir.
Avrupa’da iş kazalarının % 90 kadarının İş Sağlığı ve
güvenliği Yönetim Sistemlerinin eksikliğinden kaynaklandığı, son yılarda
yapılan çalışmalarda bu eksikliklerin giderilmesi sonrasında, iş kazalarında en
az % 30 azalma kaydedildiği saptanmıştır.
Kaza Sonrası Süreçler
İŞ KAZASI, RAMAK KALA OLAY BİLDİRİMİ VE RAPOR HAZIRLAMA KURALLARI
İş Kazası meydana geldiğinde yapılacaklar:
İşletme içinde bir kaza meydana geldiğinde aşağıda
belirtilen işlemler aynen uygulanır:
Meydana gelen iş kazasının bilgisi derhal, İşyeri hekimi,
Sağlık ve Güvenlik Koordinatörü ile İş Güvenliği Uzmanı’na ulaştırılır.
İş Güvenliği Uzmanı;
Olay mahallini koruma altına alır, ön incelemesini yapar.
İncelemede kaza yerini ve kazalıyı dijital kamera ile tarih ve saatini de
belirten fotoğrafını çeker. Mümkünse hemen, değilse daha sonra kazalının ve
tanıkların yazılı beyanını alır. Meydana gelen kazanın görgü tanıklarının
yazılı ifadelerini kendi el yazıları ile alır. (İfadelerin üzerinde görgü
tanıklarının açık adresleri, telefon numaraları ile her türlü irtibat bilgisi
bulunur.)
İlkyardım sertifikası varsa yaralı çalışana ilk müdahaleyi
yapar. Yoksa en yakındaki İlkyardım sertifikalı elemanına ilk müdahaleyi
yaptırır.
Yaralının durumuna göre işyeri hekimi veya sağlık memuru
tıbbi müdahaleyi yapar, gerekli gördüğünde en yakın sağlık kuruluşuna sevkini
sağlar.
İstirahat gerektiren yaralanma veya maddi hasarla sonuçlanan
kazalarda önlemler alır. Kaza yerindeki tüm makine, araç ve ekipmanların
çalışmalarını durdurur.
Kazaya ilişkin iş güvenliği önlemleri alınana kadar kaza
yerindeki çalışmaları durdurur.
SGK’ ya bildirimini 3 iş günü içerisinde yapılmasını sağlar
ve Savcılığa intikal edecek nitelikte bir kaza olması halinde kaza yerinde
çalışma yapılmamasını sağlar. Kazadan kolluk kuvvetlerine bilgi verir.
Kaza yerinde dikkati çeken hususlar konusunda not alır ve
mümkün olan zamanlarda olay yerinin fotoğraflarını çeker.
Kaza ile ilgili bir dosyanın hazırlanmasını sağlar. Dosya,
Mali ve İdari İşler bölümü tarafından muhafaza edilir. Dosyada ayrıca;
SGK İş kazası Bildirimi
Çalışanın sigortalı işe giriş bildirgesi
İşe giriş sağlık raporu
Kaza tarihinden önceki dört aya ait ücret hesap
pusulalarının sureti
Çalışan çizelgesi
Mesleki eğitim belgesi
İşe giriş eğitim belgesi ile diğer sertifikalar
Kişisel koruyucuları teslim belgeleri
Kaza ile ilgili yetkililerden ve olay mahallinde
çalışanlardan alınan yazılı/sözlü beyana göre çizilen olay mahalli krokisi yer
alır.
Kazaların ve Mesleki Hastalıkların Raporlanması:
İşletme içinde çalışanların iş kazalarına ilişkin bilgiler
Kaza İnceleme Raporu’nun ilgili bölümüne revir sağlık çalışanı tarafından
doldurduktan sonra İş güvenliği uzmanı, kazanın analizini yaparak kaza nedenini
bulur ve iyileştirme faaliyetlerini planlar.
Çalışanların iş kazalarına ilişkin bilgiler SG.F02 Kaza
İnceleme Raporu’nun ilgili bölümüne revir sağlık çalışanı tarafından
doldurulduktan sonra İş güvenliği uzmanı, kazanın analizini yaparak kazanın kök
nedenini bulur ve iyileştirme faaliyetlerini planlayıp bir nüshasını Yönetime
verir. işletmede tespit edilen meslek hastalıklarına ilişkin bilgiler SG.F02
Kaza İnceleme Raporu’nun ilgili bölümüne İşyeri Hekimi, tarafından
doldurulduktan sonra yönetime verir.
İş Güvenliği Uzmanı, daha sonra planlanan kaza ile ilgili
iyileştirme faaliyetlerini, raporda belirtilen tarihte sorumlularca
gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini araştırır.
İşletmede makine, ekipman veya tesislerde bir hasar
oluştuğunda SG.F04 Hasarlı İş Kazalarını İnceleme Raporu yönetimin
belirleyeceği Hasar Takip Sorumlusu tarafından doldurularak İş Güvenliği
uzmanı’na gönderilir. İş Güvenliği uzmanı, kendi bölümünü doldurur ve Hasarlı
İş Kazalarını İnceleme Raporu’nu sigorta işlerinin yürütülebilmesi için Hasar
Takip Sorumlusu’na iade eder.
Resmi makamlara raporlamalar:
Meydana gelen iş kazaları, kazazedenin ilk amiri tarafından
Mali ve İdari İşler Şefi’ne sözlü olarak bildirilir. Mali ve İdari İşler Şefi,
kazadan sonra 3 iş günü içinde, “SGK’ nun web adresine girer ve E-SGK
bölümündeki İş Kazası ve Meslek Hastalığı E-Bildirim bölümünden SG.F01 formunun
gerekli bilgileri doldurarak bildirimi yapar. Kaza ağır yaralanma veya ölümle
sonuçlandığında işyeri belediye sınırlarında ise Polis Karakolu’na, Belediye
sınırları dışında ise Jandarma Karakolu’na derhal bildirilir.
Meslek hastalığı bildirimi İşyeri hekimi tarafından
kendisinin tuttuğu “Çalışan Sağlık Kartı”ndan tespit ettiği meslek hastalıklarını,
öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde SGK’ na E-SGK uygulamaları
üzerinden gerekli bilgileri doldurularak bildirimi yapar. Bir çalışanda meslek
hastalığı saptandığı zaman, kuşkulu etkenle karşılaşan diğer aynı işte
çalışanların da muayeneleri İşyeri Hekimi tarafından yapılmalıdır. Ayrıca,
ortam ölçümleri de tekrarlanır.
Ramak Kala Olayların raporlanması:
Ramak kala olay; şantiyede meydana gelen, çalışanı, işyerini
ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan
olaydır. İstatistiklere göre her 300 ramak kala olayında 29 yaralanmalı kaza,
her 29 yaralanmalı kazada 1 ağır veya ölümlü veya kaza gerçekleşmektedir.
Farklı Araştırmacılar tarafından faklı sektörlerde işi kaza piramitleri
değerlendirilmiştir. Bu bakımdan ramak kala kayıtlarının tutulması işyerinde iş
kazalarını önlemek için hayati önem taşımaktadır. İşyerlerinde her gün, uzuv
kayıplarının ve ölümün ucuz atlatılmasına kadar birçok ramak kala olay meydana
gelmektedir.
O halde, ramak kala olaylar ve raporları, çoğu major kaza
için 'uyarıcı işaretler' niteliğindedir. Çalışanların ramak kala olayları fark
ederek raporlaması, iş güvenliğini arttırmak için proaktif
yaklaşımlar sağlar.
Meydana gelen olaylar hakkında nedenleri, türleri, sonuçları
olay nedeniyle oluşan parasal maliyetleri vb. yeterli bilgilerin elde edilmesi
dolayısıyla aynı olayın tekrarlanmaması için zamanında ve doğru bilgileri
kapsayan uygun raporların doldurulması çok yaralı olacaktır. Bu nedenle, kazada
yaralanma olmasa dahi, raporun eldeki tüm bilgileri değerlendirerek ayrıntılı
olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
Çalışanların işbaşında geçirdiği tüm ramak kala olayları,
olayı gören ya da bizzat kendisi Ramak Kala Olay Bildirim Formu’ na SG.F05
kayıt ederek yönetiminin belirlediği bir yere sabitlenmiş kilitli kutusuna
atar. Bu kilitli kutu şantiye İş Güvenliği Uzmanı tarafından her hafta mesai
başlamadan önce açılır. Bu bildirimler işletme Sağlık ve Güvenlik
Koordinatörü’ne teslim edilir. Sağlık ve Güvenlik Koordinatörü en geç bir hafta
içinde; Ramak Kala Olay Araştırma Raporu’nu düzenleyip gereği için İş Güvenliği
Uzmanı’ na verir. İş Güvenliği Uzmanı kendi bölümünü doldurduktan sonra
dosyalar. İş Güvenliği Uzmanı, Ramak kala olayı yapılacak ilk İSG Kurulu Toplantısında,
risk değerlendirmeleri etkinliğini arttırmak için tartışmaya açar. Ramak kala
olay ile ilgili olayın tartışılması sonrasında yapılması gereken faaliyetler
hakkında çalışanlar bilgilendirilir. Bilgilendirme İş Güvenliği Uzmanı, çalışan
Temsilcisi veya duyuru panoları vasıtası ile yapılmalıdır. Gerektiğinde risk
değerlendirmelerinde ve talimatlarda iyileştirme yapılması kararlaştırılabilir.
Hastalıklara ve kazalara ilişkin verilerin
değerlendirilmesi:
Yasal olarak bildirilmesine gerek olmayan sağlık sorunları
da belirlenir, kayıt altına alınıp soruşturulur. Örneğin; küçük çaplı dermatit
vakaları, güneş çarpması veya kaynak sonrası nefes alma güçlükleri gibi sağlık
sorunları revirdeki vizite kayıtlarından iş günü kayıpları tespit edilir. Bu iş
günü kayıpların (alınan istirahatların) birçoğu işle ilgili olmayan
hastalıklara bağlı olabilir. Ancak işyeri hekimi veya sağlık memurunun
yardımıyla, normalde fark edilemeyecek işle ilgili sağlık sorunları (özellikle,
kas–iskelet sistemi problemleri veya strese bağlı hastalıklar gibi) da tespit
edilir.
Alt İşveren çalışanının geçirdiği kazalar ve hastalıklar
dahil, tüm çalışanlar için tutulan İş Kazaları ve Viziteye Çıkılan Hastalıklara
Ait İstatistik Veriler Tablosu Formunu, revirdeki sağlık memuru her ayın ilk
haftasında Sağlık ve Güvenlik Koordinatörü’ne gönderir. İlgili Tablo Proje
Yönetimi’ne aylık olarak raporlanır.
Trafik Kazalarının Değerlendirilmesi:
Şirket aracı ile trafik kazası haberi alındığında ilk alınan
bilgileri Mali ve İdari İşler Şefi’ne aktarılır ve bu birimler gerekli ise olay
yerine giderek, kazayı gözlemler, kazanın neden ve sonuçlarını inceler, gereken
önlemlerin alındığını ve resmi işlemlerin başlatılıp başlatılmadığını kontrol
eder. Fotoğraf makinesi ile kaza ile ilgili resimleri çeker, kaza sonrası
“Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı” kaza yapan çalışan tarafından
doldurularak Mali ve İdari İşler birimine ulaştırılır. Kazaya karışan
tarafından tutanağın doldurulması halinde “Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit
Tutanağı”nın bir nüshası temin edilir. Tarafların anlaşamaması durumunda ilgili
kolluk birimine bilgi verilir. Trafik kaza raporunda sigortalı çalışan ile
ilgili yaralanma vb. bilgiler varsa iş kazası olarak nitelendirilerek gerekli
yerlere bildirimler yapılmalıdır.
SGK’ ya gönderilen İşyeri Kaza ve Meslek Hastalığı
Bildirimleri ile Ramak Kala Olay Bildirimleri ve diğer kayıtlar, şantiye İdari
ve Mali İşler Bölümü’nde özlük dosyasında saklanmak zorundadır.
arka yüzü
(*) Tehlikenin giderilmesi veya işin Yöntem Talimatlarının
değiştirilmesi konusunda İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı ile görüştükten
sonra çözüm önerisi oluşturulacaktır.
RAMAK KALA OLAY ARAŞTIRMA RAPORU (Arka yüzündeki açıklama)
A. TEHLİKELİ DAVRANIŞLAR (Çalışanın kişisel kusuru)
İşi bilinçsiz yapmak,
Dalgın çalışmak ve dikkatini dağıtmak
Yorgun, bıkkın ve morali bozuk çalışmak
Makine koruyucularını çıkarmak veya koruyucusuz
kullanmak
Tehlikeli hızla çalışmak
Görevi dışında iş yapmak
Talimatlara uymamak
İşe uygun el aletini kullanmamak
Yetkisiz ve izinsiz olarak tehlikeli alanlarda
bulunmak
Yaptığa işe uygun kişisel koruyucu kullanmamak
Tehlikeli hızda araç kullanmak
Yanlış ekipmanı seçip çalışmak
Ehliyeti olmadığı halde iş ekipmanını kullanmak
Arızalı ekipmanı kullanmak
Uyarılara ve işaretlere uymamak
Yanlış pozisyonlarda çalışmak veya hatalı yük
kaldırmak
Fiziken yetersiz olmak (Kişinin bünyesinin yapılan işe
uygun olmaması)
Hoyratça çalışmak
İşyerinde gereksiz şaka yapmak
İşyerinde alkol ve uyuşturucu kullanmak
Küfür etmek
Yasak oyunları oynamak
Kullandığı makineye uyum sağlayamamak
İş sağlığı ve güvenliği eğitimini almamak
Verilen iş iznine uymama
B. TEHLİKELİ ÇALIŞMA ORTAMI
Güvensiz ve sağlıksız çevre koşulları
Topraklanmamış elektrikli iş makineleri ve tezgahları
İşe uygun olmayan el aletleri
Yetersiz sağlık ve güvenlik işaretleri
Bakımsız veya testi yapılmamış iş ekipmanile çalışma
Tehlikeli yükseklikte malzeme istifleme
Döşeme üzerinde veya çalışma alanında kapatılmamış boşluklar
Kenar boşluklarında korkuluk bulunmama
Arızalı ve bakımsız ekipman
Düzensiz ve dağınık çalıştırma
Koruyucusuz makine, tezgahlar
Yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddelerle çalıştırma
Yetersiz tahkimat
Sapancı ve İşaretçi bulunmama
Çalışma yerinin darlığı ve sıkışıklığı
Yetersiz uyarı sistemi (yangın, acil durum sireni vb.)
Elektrik dağıtım panolarında kaçak akım rölesini bulunmama
Tehlikeli atmosferik koşullar (gaz, toz, buhar vs.)
Aşırı gürültü
Aşırı titreşim
Bozuk ve yetersiz havalandırma
Yetersiz aydınlatma
Radyasyon yayılımı (Radon v.s.)
Kaygan zemin ve pürüzlü zemin
Isı değişikliği
C. ORGANİZASYONEL (Yönetsel) FAKTÖRLER (Projenin yönetimsel kusurları)
İş Sağlığı ve Güvenliği Politikasının bulunmaması
İş sağlığı ve güvenliği yöntem talimatlarının bulunmaması
Çalışanlara özel işler için iş güvenliği eğitimleri vermeme
Çalışanlara mevzuat gereği alması gereken eğitimlerin
tamamlatılmama
İş ekipmanını ehliyetsiz kişiye kullandırma
Koruyucusuz iş ekipmanı satınalma
Planlama hatası
Eksik veya yetersiz denetim
Yetersiz yöntem prosedürü
Periyodik sağlık kontrolleri yaptırmama
İSG bakımından ortam ve kişisel maruziyetleri ölçtürmeme
Çalışanlara Kişisel koruyucu donanım verilmeme
Kimyasal maddelere yönelik Güvenlik Bilgi Form'larını almama
ve bu konuda çalışanları bilgilendirmeme
İş ekipmanlarında periyodik kontrollerini yaptırmama
İşyerinde yetersiz İş Sağlığı ve Güvenliği kontrolü
Uygulamalar
Çalıştığınız işyerinizde daha önce iş kazası olduysa neler
raporlarını inceleyiniz. Kaza olmadıysa örnek kaza raporlarını inceleyeniz.
Uygulama Soruları
İş yerinizde iş kazası olmuşsa veya örnek kaza anında ve
sonrasında neler yapılmış?
İş kazası örneğinize göre kaza sonrası bildirim süreci ve
kaza sonrası alınan önlemleri belirleyiniz?
Bölüm Özeti
Bu bölümde iş sağlığı ve güvenliği için birincil derecede
önemli olan iş kazasının ve ramak kala olaylarının tanımları yapılmıştır. İş
kazalarının nedenleri ve sonuçları belirtilmiştir.İş kazası sonrasındaki
süreçlerdeki işveren ve çalışan yükümlülükleri vurgulanmıştır. Çalışanı,
işvereni ve devleti etkileyen iş kazalarından korunma yöntemleri açıklanarak
önemi vurgulanmış örnek kaza üzerinde kaza oluşumunun nedenleri ile tekrarının
önlemleri paylaşılmıştır.
